پادکست چیست و به چه دردی میخورد؟ اصلا چرا باید پادکست گوش بدیم؟ چطور باید پادکست ها را دنبال کنیم و باید از چه اپلیکیشنی استفاده کنیم؟ چه پادکستی را بشنوید و از کجا پادکست های جدید را پیدا کنیم؟
اگر برای اولین بار است که کلمهی پادکست به گوشتان خورده و دقیقا معنایاش را نمیدانید، نگران نباشید. در این مقاله به همهی این سوالات پاسخ کاملی دادیم و هرآنچه برای شناختن دنیای مهیج پادکستها لازم دارید را پیش رویتان گذاشتیم. پس نگاهی به فهرست مطالب بیاندازید و بخشهایی که مورد نیازتان هست را مرور کنید.
اول از همه: پادکست چیست؟
podcast از ترکیب دو واژهی iPod و Brodcast به دست آمده. اولی، محصولی از شرکت اپل است که مخصوص پخش موسیقی بود و دومی، به معنای پخش کردن و گستردن است. از کلمهی برادکست در حوزهی رسانه بسیار استفاده میشود و به نحوی، دلالت به کار رسانهای دارد. اولبار، این واژه را یک خبرنگار بهکار برد و میخواست به تاثیر محصول تازهی اپل (البته در آن دوران) در حوزهی موسیقی اشاره کند.
به بیانی ساده، پادکست نوعی از انواع محتوای صوتی است که در بستر وب و بر اساس استاندارد RSS منتشر میشود.
اصلا لازم نیست که بدانید RSS چیست و چطور کار میکند. اما اگر دلتان خواست از شرح فنیاش مطلع شوید، بد نیست نگاهی به صفحهی ویکیپدیای آن بیاندازید.
تفاوتهای پادکست با رادیو
نزدیکترین مفهومی که به پادکست میتواند پیدا کرد، رادیوست. شاید بد نباشد برای تعریف پادکست و به طور کلی پاسخ به سوال «پادکست چیست؟» از تفاوتهای این مدیوم با رادیو بگوییم. این تفاوتها را میتوان در سه گروه خلاصه کرد:
زنده و برخط نیست
درست برخلاف رادیو که در هر لحظه، فقط محتوایی که در آن لحظه پخش میشود را میتوان شنید، podcast را هر زمان که بخواهید گوش میکنید. پادکست محتوایی برخط و زنده نیست معمولا، پس از تولید و ویرایش منتشر میشود. هرچند برخی از پادکستها نیز وجود دارند که برخی قسمتهایشان را به صورت زنده تولید و همان زمان منتشر میکنند. اما مشخصا پس از لحظهی تولید نیز قابل استفاده خواهد بود.
بر پایهی RSS و آنلاین منتشر میشود
پادکست ها در بستر فضای وب (آنلاین) و با بهرهگیری از تکنولوژی RSS منتشر میشود. با استفاده از Rss و البته نرمافزارهای podcast (که در ادامه توضیح خواهیم داد) شما میتوانید به رایگان مشترک پادکستهای محبوب خود شوید.
متنوع و آزاد است
سومین تفاوت podcast با رادیو که به زعم من جذابترین آن نیز هست، آزادی به حد تولیدکنندگان برای خلق محتوای ناب است که موجب میشود تنوع نیز پدید آید. برخلاف شبکههای رادیویی که معمولا پروتکلهای دستوپا گیری سد راهشان است، در عالم پادکستها هیچ محدودیتی در کار نیست.
همین امر موجب شده که میلیونها پادکست در موضوعات مختلف با لحن و زبان متفاوت پدید آیند که هر کس بتواند بنا به میل و سلیقهاش، گزینههای مطلوبش را یافته و بشنود.
چرا پادکست بشنویم؟
امید که تا اینجا این نوشته، توانسته باشیم شما را مفهوم کلی podcast آشنا کنیم. بهترین گزینه برای لذت بردن از پادکستها آن است که یکراست سراغ شنیدن چند قسمت از پادکستهایی در موضوعات مورد علاقهتان کنید (در ادامه فهرستی را آوردهایم)
اما اگر میخواهید بدانید که فایده پادکست شنیدن دقیقا چیست، نگاهی به آنچه در ادامه آمده بیاندازید
سرگرمکننده است
ساده و سرراست: پادکست شنیدن شما را سرحال میکند و برای دقایقی سرگرم نگهتان میدارد. چه چیزی بهتر از اینکه علاوه بر سرگرمی، چیزهایی هم یاد بگیریم؟
حقیقتا podcast ها، سرگرمکنندهترین مدیوم محتواییست که من پیدا کردم. مطمئنم پس از تجربه کردنش، شما نیز با من همنظر خواهید شد.
آموزنده است
از لابهلای این محتوای سرگرمکننده، کلی نکتهی جذاب هم برای یادگرفتن وجود دارد. شنیدن پادکستی دربارهی جنگ جهانی دوم، نه تنها همانند خواندن یک رمان تاریخی شما را برای مدتی سرگرم میکند، که موجبی میشود تا اطلاعاتتان پیرامون آن موضوع ارتقا یابد.
متنوع است
تقریبا در هر موضوعی که فکرش را بکنید، چندتایی پادکست تخصصی پیدا میشود. از موضوعات عمومی و داستانی گرفته تا تخصصی و حرفهای، podcast های متنوعی پدید آمده اند که میتوانند ما را به خود مشغول کنند.
همهجا کاربرد دارد
آخرین نکته از مزایای پادکست ها شاید این باشد که میتوانید همهجا و در همه حال از آنها استفاده کنید. چه مشغول کار، چه رانندگی و چه پیادهروی، هدفونهایتان را بردارید و دلتان به یک podcast جذاب بسپارید.
انواع پادکست
پادکستها به لحاظ موضوعی، تنوع و تکثر فراوانی دارند و میشود در هر شاخصه و حوزهای، تعدادی podcast اختصاصی پیدا کرد. این موضوع نه فقط در بین پادکستهای انگلیسی که در حوزه پادکست فارسی نیز مصداق دارد.
اما به لحاظ فرم و شیوهی تولید، میتوان چندگروه کلی برای پادکستها در نظر گرفت
مصاحبهای
همانطور که از عنوان مشخص است، در پادکست مصاحبهای، میزبان (host) در گفتوگو با میهمان و یا میهمانهایاش، محتوای پادکست را تولید میکند.
خود پادکست مصاحبهای انواع مختلفی دارد. مثلا برخی از پادکستهای این گروه در تعامل مستمر با یک میهمان ثابتاند و برخی نظیر پادکست کارگاه برای هر شماره یک میهمان ویژه دارند.
گونهی مصاحبهای میتواند به یک یا چند میهمان داشته باشد. همچنین این سبک podcastها ممکن است به صورت حضوری و در استدیو و یا به صورت آنلاین تولید شوند.
تحقیقی
گونهی دیگر پادکستها، مواردی هستند که تولیدکننده شخصا و یا به همراهی تیمی روی یک موضوع خاص تحقیق میکند و سپس، حاصل مطالعاتاش را به مخاطب ارائه میکند. این سبک از تولید پادکست برای مخاطب بسیار جذاب است، چرا که میتواند چکیدهی یک پژوهش جذاب را در زمانی کوتاه و به شکلی موجز دریافت کند.
پادکستهای تحقیقی میتواند اشکال و موضوعات مختلفی داشته باشند. بسته به نظر تهیه کننده، میتوان یک موضوع علمی، جنایی و یا فنی را موضوع کار قرار داد.
داستانی
پادکستهای داستانی، قصه تعریف میکنند. منظور از داستانگویی آن نیست که یک کتاب داستان یا رمان را بازخوانی کنند، منظور آن است که یک روایت را برای مخاطب تعریف میکنند که ممکن به صورت اورجینال برای podcast نوشته شده باشد.
متاسفانه پادکست فارسی داستانی به تعداد معدودی موجود است، اما پادکستهای انگلیسی بسیاری را در این دسته میتوان یافت. serial podcast یکی از معروفترین این موارد است.
ترکیبی
پادکست ترکیبی، یک ترکیب از انواع پادکست است که پیشتر توصیف شد. مثلا یک podcast میتواند ترکیبی از داستان و تحقیق باشد. پادکست چنل بی که کمی جلوتر معرفیاش کردیم، در این رسته قرار میگیرد.
از کجا بشنویم؟
برای آنکه بتوانید پادکستها را بشنوید و دنبال کنید، باید یک اپلیکیشن پادکست داشته باشید. با کمک این اپلیکیشنها میتوانید پادکستهای مورد نظرتان را در آرشیوشان جستوجو کرده و بیابید، مشترکشان شوید، بشنوید و حتی برایشان نظر بنویسید.
تعداد زیادی اپلیکیشن پادکست وجود دارد که به تقریب همگی کارکردهایی مشابه هم دارند. در ادامه، مطرحترین اپلیکیشنهای pocast را معرفی کردیم.
کست باکس
کست باکس شاید بهترین اپلیکیشن پادکست برای ما ایرانیها باشد. تقریبا همهی پادکست های فارسی را میتوانید در آن پیدا کنید و به سادگی مشترکشان شوید. علاوه بر پاد کست های ایرانی حجم بسیاری زیادی از پادکستهای انگلیسی نیز موجود است که با چند کلیک میتوانید مشترکشان شوید.
کستباکس برای iOS و اندروید نسخهی اختصاصی دارد، رایگان است و میتوانید روی انواع تلفنهای هوشمند نصباش کنید.
پادکست کارگاه در اپلیکیشن کست باکس
اپل پادکستز
همانطور که از نامش مشخص است، اپل پادکستز اپلیکیشن اختصاصی اپل برای علاقهمندان به این گونهی محتوایی است و توامان یکی از نخستین اپلیکیشن های پادکست نیز هست. در بین کاربران غیرایرانی محبوبیت بالایی دارد و حجم بسیار متنوعی از پادکستها را در خود جای داده.
مشخصا، اپل پادکستز را فقط در گوشیها و تبلتها و لپتاپهای اپلی میتوان استفاده کرد. این اپلیکیشن به صورت پیشفرض با عنوان podcast روی دستگاه شما نصب است.
گوگل پادکستز
گوگل هم به تقلید از اپل، چند سال پیش اپ اختصاصی خود را برای شنیدن podcast راهاندازی کرد. این اپلیکیشن هم روی دستگاههای اندرویدی به صوت پیشفرض نصب شده، البته که برای iOS هم نسخهی اختصاصی داردکه میتوانید از اپ استور دریافت کنید.
Google Podcasts طراحی بسیار سادهای دارد و اگر به مینیمال بودن اپلیکیشن پادکست خود علاقه دارید، احتمالا گزینهی مطلوبی برای شماست.
اسپاتیفای
Spotify را همه به واسطهی نوآوریاش در حوزهی موسیقی میشناسیم، اما یکی-دو سال است که به حوزهی podcast ها هم ورود کرده و در نظر دارد که سهم بیشتری از این بازار بهدست آورد. اگر اکانت اسپاتیفای دارید، میتوانید از آن برای شنیدن پادکست هم استفاده کنید.
انکر
انکر (anchor) در اصل یک سرویس میزبانی پادکست است که به اسپاتیفای تعلق دارد. اما به واسطهی کمیت بالای پادکستهایی که از این سرویس استفاده میکنند، اپلیکیشن پادکست خود را برای مخاطب و شنودگان نیز راه انداخته که در آن میتوانید podcast های مختلف را دنبال کنید.
بهترین اپلیکیشن پادکست کدام است؟
سرراست: کست باکس!
البته که امکانات اپلیکیشنهای این حوزه چندان تفاوتی با هم ندارند و جملگی سرویسهای نسبتا مشابهی ارائه میدهند. اما از آنجا که این اپلیکیشن در بین پادکسترهای ایرانی رواج بیشتری یافته و میتوانید پادکست های فارسی را اکثرا در انجا پیدا کنید، شاید بهزین گزینهی پیش رو باشد.
از سویی دیگر، این سرویس برای اندروید، آیاواس و دستکتاپ نسخهی اختصاصی دارد که کمک میکند در هر مکان و با هر دستگاهی بتوانید podcast های خود را دنبال کنید.
چگونه پادکست خوب فارسی پیدا کنیم؟ چه پادکستی را بشنویم؟
راستش این سوال چندان ساده نیست! تعداد پادکستها روز به روز در حال افزایش است و هرروز چندتایی گزینهی تازه برای شنیدن به قبلیها اضافه میشود.
جستجو در سرویسهایی نظیر کستباکس که میزبان تعداد زیادی پادکست فارسی هستند، شاید گزینهی بدی نباشد. از سویی دیگر، در کستباکس طبقهبندیهای مختلفی برای پادکستها ایجاد شده که یافتنشان را سادهتر میکند.
اگر زبان و موقعیت جغرافیایی دستگاه خود را روی ایران تنظیم کنید و وارد اپلیکیشن کست باکس شوید، گروههای موضوعی برایتان نمایان میشود.
۱۰ پادکست فارسی با کیفیت و پیشنهادی
خوشبختانه تعداد پادکست های فارسی آنقدر زیاد شده که کار یافتن ۱۰ پادکست برتر ابدا کار آسانی نیست. ما در حال تهیه فهرستی در این خصوص هستیم و بهزودی آنرا رونمایی میکنیم. فعلا، این شما و این ۱۰ پیشنهاد کارگاه برای شنیدن!
چنل بی
چنلبی شاید قدیمیترین پادکست فارسی نباشد، اما بیشک بسیاری را برای نخستین بار با این مفهوم آشنا کرد و سهم مهمی در ترویح آن بین ایرانیها دارد. چنلبی در هربار سراغ یک داستان واقعی میرود که در رسانههای معتبر آمده و آنرا به زبانی شیوا و رسا بیان میکند.
رادیو مرز
مرضیه رسولی در رادیو مرز به سراغ موضوعاتی میرود که موجب میشوند بین آدمها فاصله ایجاد شود. حول هر موضوع با چند نفر که به آن پدیده دچارند گفتوگو میکند تا آن مفهوم را از منظر نظر آنها و تجربهی زیستهشان بررسی کنید. شنیدن پادکست فارسی رادیو مرز کمک میکند که فهم بهتری از آدمهای اطرافمان به دست آوریم.
کارگاه
کارگاه، پادکستی برای گفتوگو پیرامون مشاغل است. در کارگاه سعی میکنیم که در گفتوگو با متخصصان حوزههای مختلف، مسیر شغلی و حرفهایشان را نشان دهیم و کمک کنیم مخاطبان در مسیر حرفهایشان سریعتر پیشرفت کنند. برای شنیدن کارگاه شاید بد نباشد با یکی از سه اپیزود پیشنهاد زیر آغاز کنید و آنها را در کست باکس بشنوید.
هاگیرواگیر
پادکست هاگیرواگیر را سیاوش صفاریان پور، محمدرضا نوروزی و محمدرضا ماندنی میسازند. در هرقسمت از هاگیر واگیر، سراغ موضوعی میروند و سه نفره دربارهاش صحبت میکنند. هاگیرواگیر فضایی طنزآلود دارد و بیشک شنیدن هر قسمتاش، یک ساعتی شما را سر ذوق میآورد.
طنزپردازی
در ابتدای هر قسمت از پادکست طنزپردازی این عبارت تکرار میشود «طنزپردازی دربارهی طنز است اما خودش طنز نیست!» اما خیلی به این تعریف اعتماد نکنید! تهیه کننده طنزپردازی که خود در حوزهی طنز سالها فعال بوده، در هر قسمت از منظری تازه به موضوع طنز میپردازد.
شنیدن طنزپردازی کمک میکند فهم بهتری از مقولهی طنز پیدا کنید.
دفیله
پادکست حقوقی دفیقه به موضوعات حقوقی میپردازد. با شنیدن دفیله، اطلاعات حقوقی خود را کمی ارتقا دهید و با زبانی ساده و همهفهم از مفاهیم پیچیدهی قانونی و حقوقی سر در بیاورید. شکل روایت دفیله، داستانی و سرگرمکننده است و مطمئن باشید که در بین مفاهیم کسلکنندهی حقوق خسته نخواهید شد!
داکس
تهیهکنندهی پادکست داکس در هر قسمت، یک فیلم مستند که تماشا کرده را تعریف و روایت میکند. فیلمهای مستندی که در داکس معرفی و خلاصه میشوند، عمدتا شناخته شده نیستند، اما به شدت جذاباند.
تنوع موضوعی داکس هم بالاست و در بین اپیزودهای مختلفی که منتشر کرده، میشود از جنگهای مختلف گرفته تا شیوهی تهیهی وسایل مختلف محتوا پیدا کرد!
کتابگرد
پادکست فارسی کتابگرد نیز همانطور که از ناماش مشخص است، به کتاب و کتابخوانی مرتبط است. در هر قسمت از کتابگرد، یک میهمان کتابخوان دعوت میشود و با او دربارهی عادتهای کتابخوانی و کتابهای مورد علاقهاش گفتوگو میشود.
استرینگ کست
پادکست استرینگ کست محتوایی علمی و دقیق دارد. در هر قسمت سراغ موضوعی خاص رفته و با پشتوانهی تحقیقی عمیق، آنرا به زبانی ساده روایت میکند. در استرینگ کست میتوانید مفاهیمی پیچیده را به زبانی شیوا و رسا بیاموزید.
سوالات متداول
امیدواریم این مقاله حوصلهتان را سرنبرده باشد و توانسته باشیم شما را تا حدی با مفهوم پاد کست آشنا کنیم. در ادامه به چند سوال احتمالی درباره پادکست فارسی دادیم.
خیلی ممنون بابت محتوای اموزندهتون
خیلی ساده و سرراست بود
خیلی خوب و جامع. ممنونم