شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی (Key Performance Indicators Human Resource) معیارهایی هستند که نشان می‌دهند بخش منابع انسانی در هر سازمانی تا چه میزانی به اهداف خود رسیده است.
در این مقاله قصد داریم تا دربارۀ انواع KPIهای منابع انسانی صحبت کنیم.
شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی چیست؟
یک KPI در منابع انسانی یا همان شاخص کلیدی عملکرد، معیاری است که جایگاه یک سازمان در دستیابی به اهداف را نشان می‌دهد. شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی حاوی داده‌های مهمی در بخش منابع انسانی سازمان هستند که نحوه عملکرد و چگونگی دستیابی به نتایج مورد انتظار را نشان می‌دهند.
با جمع‌آوری داده، امکان ردیابی KPIها فراهم می‌شود. مقایسه این شاخص های کلیدی عملکرد به صورت ماهیانه وضعیت منابع انسانی در تحقق اهداف و روش کسب‌وکار را به کارفرمایان نشان می‌دهد.
شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی چگونه کار می‌کنند؟
همۀ شاخص های کلیدی عملکرد به اهداف کلی یک کسب‌وکار مرتبط هستند. به همین دلیل، مدیران منابع انسانی و ذی‌نفعان دیگر مانند مدیران ارشد یا کارکنان باید با یکدیگر همکاری کنند تا شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی هدفمندی را برای یک سازمان در نظر بگیرند.
باید توجه داشت که KPI منابع انسانی با KPIهای مورد استفاده در واحدهای دیگر یک کسب‌وکار متفاوت هستند. علت این موضوع، تفاوت در اهداف هر واحد سازمانی و شیوه حرکت آن‌هابه سمت اهداف و استراتژی‌های کلی کسب‌وکار است.
از شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی برای ایجاد توازن در امتیازبندی کارکنان استفاده می‌شود. به‌طور کلی KPIها یک گزارش کاربردی از وضعیت یک کسب‌وکار را نشان می‌دهند.
ایجاد کارت امتیازی KPI منابع انسانی
اولین گام برای ایجاد یک کارت امتیازی در شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی، تصمیم‌گیری در مورد اهداف است. از آنجایی کهKPIها مبتنی بر اهداف و ارزش‌ها هستند و با اندازه‌گیری معیارهای مختلف، کسب‌وکار را به سمت چشم‌انداز هدایت می‌کنند.
در مرحله بعدی باید KPIهایی انتخاب شوند که با اهداف و ارزش‌های شرکت یا واحد سازمانی مطابقت داشته باشند. هر KPI باید بررسی شود تا اطمینان لازم از برآورده‌سازی اهدف SMART به‌دست آید. هر شاخص کلیدی عملکرد منابع انسانی باید:
- خاص باشد (Specific)؛
- قابل اندازه‌گیری باشد (Measurable)؛
- قابل دستیابی باشد (Attainable)؛
- مرتبط باشد (Relevant)؛
- به‌هنگام باشد (Timely).
به‌عنوان مثال، اگر فکر می‌کنید “نرخ جابجایی کارکنان” یک KPI بالقوه برای منابع انسان در سازمان شما است، اما بنابر دلایلی در حال حاضر کسب‌وکارتان هیچ‌گونه جابه‌جایی را تجربه نمی‌کند، بهتر است زمان خود را صرف شناسایی یک KPI موثر دیگر و جمع‌آوری داده‌های مرتبط با آن کنید.
یا ممکن است بخواهید “هزینه آموزش به‌ازای هر کارمند” را به‌عنوان KPI انتخاب کنید، اما اگر فقط یک یا دو نفر را در سال استخدام می‌کنید، این روش مناسبی برای سنجش عملکرد منابع انسانی سازمان شما نیست. اما اگر ۵۰ کارمند جدید در سال استخدام می‌شوند، در این صورت “هزینه آموزش به ازای هر کارمند” یک شاخص کلیدی عملکرد منابع انسانی معقول است زیرا فاکتورهای هزینه و زمان قابل توجهی را از سازمان می‌گیرد و باید راهکارهایی برای بهینه‌سازی آن پیدا شود.
نکته: در حالی‌که انتظار داریم تا محاسبه شاخص های کلیدی عملکرد منابع انسانی بر اساس اطلاعات به‌روز صورت پذیرد، یک چنین رویکردی برای همۀ KPIها امکان‌پذیر نیست.
در کارت امتیازی KPIهای منابع انسانی باید داده‌هایی را که جمع‌آوری می‌شود بر اساس زمان دسته‌بندی کرد. بدین شکل اطلاعات عملکرد سه ماهه اخیر نسبت به سه ماه قبل از آن، میزان رشد یا افول در منابع انسانی را نشان می‌دهد و امکان پیش‌بینی‌های لازم برای آینده را فراهم می‌آورد.
انواع KPIها در منابع انسانی
در حالی‌که می‌توانیم صدها شاخص کلیدی عملکرد منابع انسانی داشته باشیم، برخی از KPIها برای سنجش موفقیت بخش منابع انسانی رایج‌تر هستند.
نکته: اگر به‌عنوان یکی از اعضای بخش منابع انسانی می‌خواهید فهرست KPIهای مطرح در HR را بررسی کنید باید به شناسایی شاخص هایی بپردازید که در موفقیت سازمان شما تاثیر بیشتری دارند.
تمامی شاخص هایی که برای سنجش عملکرد منابع انسانی مطرح می‌شوند، کلیدی و مهم هستند؛ زیرا هر کسب وکاری برای داشتن یک گردش مالی مناسب باید با اندازه‌گیری عملکرد کارکنان و حفظ آنان، شانس خود را برای موفقیت کسب‌وکار افزایش دهد.
به‌عنوان مثال، یک شرکت تولیدی که کارگران ساعتی را استخدام می‌کند، میزان غیبت کارگران برای آنان اهمیت زیادی دارد و مدیران منابع انسانی باید آن را با دقت پیگیری کنند. در چنین کسب‌وکاری میزان حضور، مشارکت کارکنان و رضایت کارکنان شاخص های مهمی هستند که باید اندازه‌گیری شوند.
این در حالی است که در یک استارتاپ حوزه فناوری که بیشتر کارمندان آن دورکار هستند، میزان پیشرفت پروژه‌ها اهمیت دارد و در عمل ساعات کاری کارکنان مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.
هنگام سنجش موفقیت منابع انسانی، شاخص های متعددی در نظر گرفته می‌شود. برخی از مهمترین KPIهای منابع انسانی عبارت‌اند از:
- میزان غیبت کارکنان (البته برای کارکنان ساعتی)؛
- رضایت کارکنان؛
- نرخ بهره‌وری کارکنان؛
- شاخص رضایت کارکنان؛
- شاخص مشارکت کارکنان؛
- کیفیت استخدام؛
- نرخ گردش مالی؛
- تعداد کارکنان تمام‌وقت، پاره‌وقت و قراردادی؛
- میانگین مدت همکاری یک کارمند؛
- میانگین زمان لازم برای استخدام کارمندان در یک فرصت شغلی؛
- هزینه هر استخدام؛
- هزینه آموزش به‌ازای هر کارمند؛
- میزان تنوع جنسیتی کارکنان یا میزان تنوع مدارک تحصیلی-مهارتی؛
- نرخ استخدام شدگان به متقاضیان مصاحبه شده؛
- و…
سخن پایانی
شاخص کلیدی عملکرد منابع انسانی، مجموعه‌ای از معیارها هستند که چگونگی حرکت واحد منابع انسانی در هر سازمانی را در راستای اهداف کسب‌وکاری نشان می‌دهند.
این شاخص‌ها باید خاص، قابل اندازه‌گیری، و اجرایی باشند. از KPIهای منابع انسانی برای ایجاد یک کارت امتیازی متوازن برای کنترل عملکرد بخش‌های مختلف سازمان استفاده می‌شود. داشتن اطلاعات ارزشمند است، اما به تنهایی کافی نیست. این اطلاعات باید به جریان انداخته شوند تا منابع انسانی را به سمت اهداف هدایت کنند.
منبع: thebalancecareers.com
