اگر نگاهی به پولسازترین مشاغل جهان انداخته باشید، احتمالا متوجه شدید که شغل برنامه نویسی یکی از پردرآمدترین حرفههای جهان است. مستقل از آن، مسیر شغلی برنامه نویسی یکی از پرتقاضاترین حرفههای جهان است و بر اساس آمار، نیاز به آن در سالهای آتی بیشتر نیز میشود. پس اگر میخواهید برنامه نویس شوید و در پی یافتن پاسخ به سوال چطور برنامه نویس شویم؟ هستید، این مقاله را تا انتها بخوانید.
برنامه نویسی چیست؟
برنامه نویسی همانطور که از ناماش به وضوح پیدات، به مهارت نوشتن برنامههای کامپیوتری اشاره دارد. البته این نوشتن با تولید محتوا تفاوتی بنیادین دارد و بیشتر به تعریف اصول و قواعدی اشاره میکند که یک برنامه کامپیوتری بتواند پدید آید.بگذارید تعریف برنامه نویسی را با ذکر یک مثال پیش ببریم:
همین الان که مشغول خواندن ای مقاله هستید، از یک «نرم افزار» برای مرور صفحات وب استفاه میکنید. ممکن است فایرفاکس، گوگل کروم یا سافاری باشد. هر وبسایتی که به آن مراجعه میکنید و یا هر اپلیکیشنی که از آن بهره میبرید در واقع یک نرمافزار است که شخص و یا تیمی آن را برنامه نویسی کرده است.
برنامه نویسی نرم افزار به حرفه ای اشاره میکند که یک محصول را در وهلهی نخست تعریف میکند و سپس با استفاده از یک یا چند زبان برنامه نویسی طراحی و پیاده سازی مینماید.
تعریف برنامه نویسی به زبان ساده
البته تعریف فوق قطعا کاملترین و فنیترین تعریف ممکن نیست، اما میتواند تعریفی کلی از فضای حرفه برنامه نویسی به شما ارائه کنید.
انواع برنامه نویسی
شغل برنامه نویسی یکی از متنوعترین و پیشروترین مشاغل جهان است و در همین یک دههی اخیر توسعهی بیاری یافته است. تا همین چند سال قبل یک برنامه نویس متخصص میتوانست همهی کارهای تولید یک نرمافزار را به تنهایی پیش ببرد. اما با تخصصیتر شد حوزههای تولید نرمافزار، حالا انواع مختلفی از برنامهنویسی بوجود آمده است.
برخی از انواع برنامه نویسی که ممکن است اسمشان به گوشتان خورده باشد را در ادامه معرفی میکنیم. اما در نظر داشته باشید که حوزه برنامه نویسی محدود به این موارد نیست و تنوع بیشتری دارد.
برنامه نویس فرانت اند
فرانت اند به لایهی رویین یک محصول نرمافزاری اشاره دارد. در واقع، فرانت اند به آن بخشی از یک نرم افزار، اپلیکیشن و یا وبسایت اشاره دارد که توسط من و شما به عنوان مخاطب قابل روئت است. برنامه نویس فرانت اند مسئولیت توسعهی این بخش از نرمافزار را به عهده دارد.
برنامه نویس بک اند
بک اند نقطهی مقابل و یا مکمل فرانت اند است و شامل بخشهایی از نرم افزار میشود که توسط من و شما قابل مشاهده نیست. بک اند مغز یک نرم افزار است و اصول و قواعد کلی در آن بخش تعریف میشود. برنامه نویس بک اند باید این تکه از نرم افزار را توسعه دهد
برنامه نویس iOS
برنامه نویس iOS متخصصی است که به صورت تخصصی به توسعه اپلیکیشن برای موبایلها و تبلتهایی با سیستم عامل IOS اشتغال دارد.
برنامه نویس اندروید
برنامه نویس اندروید همانطور که از ناماش پیداست، به توسعه و تولید نرمافزارها و اپلیکیشنهایی مشغول است که روی سیستم عامل اندروید کار میکند.
برنامه نویس وردپرس
وردپرس یک سیستم مدیریت محتوا مبتنی بر وب است که بسیاری از سایتهای اینترنت (نظیر کارگاه) از آن استفاده میکنند. برنامه نویس وردپرس به صورت تخصص به توسعه این سیستم مدیریت وبسایت اشتغال دارد.
چرا برنامه نویس شویم؟
دلایل متعددی برای رفتن به سمت مسیر شغلی برنامه نویسی وجود دارد و مزایای متعددی هست که میتوان برای این حوزه بر شمرد. در ادامه چند مورد شاخص از ویژگیهای ای رستهی شغلی را مرور کردیم.
آینده روشنی دارد
همین الان که مشغول خواندن این مقاله هستید دارید از محصول کار یک برنامه نویس استفاده میکنید! تقریبا همهی ما در روز از دهها و شاید صدها نرمافزار و اپلیکیشن مختلف استفاده میکنیم که حاصل کار برنامهنویسان متخصص است.
آینده شغل برنامه نویسی بسیار روشن است و نیاز به این تخصص هرروز پررنگتر از دیروز میشود. پس اگر برایتان آتیهی شغلی اهمیت دارید، میتوانید با خیال راحت به این حرفه فکر کنید.
درآمد مطلوبی دارد
درآمد برنامه نویسی در ایران و خارج از ایران همواره در بالاترین سطح در قیاس با سایر مشاغل بوده است. توامانکه این اختلاف در ایران فاصلهی بیشتری دارد. آمارهای حقوق و دستمزد نشان میدهد که دستمزد برنامه نویسان در ایران گاهی از مدیران ارشد سازمانها هم بیشتر است!
بازار کاری پویایی دارد
در دنیای برنامه نویسی و توسعه، همیشه پویایی در کار است و مدام با تغییرات روز جهان سروکار دارید. تکنولوژیها مدام تغییر میکنند و محصولات جدید نرمافزاری به بازار میآیند. وقتی در بازار کار برنامه نویسی حضور بیابید، شما خود بخشی از این تغییر و توسعه خواهید شد.
شغل برنامه نویسی برای چه کسانی مناسب است؟
در شغل برنامه نویسی نیز نظیر هر حرفهی دیگری، برخورداری از برخی ویژگیها و تواناییها میتواند روند رشد شما را تسهیل و تسریع کند. البته، این بدان معنا نیست که عدم برخورداری از این موارد مانعی در راهتان خواهد بود. چرا که هر مهارتی را میتوان با تمرین و ممارست فرا گرفت.
تمرکز کردن برایشان دشوار نیست
مهمترین پیشنیاز شغل برنامه نویسی تمرکز بر مسائل مختلفی است که با آنها سروکار دارید. هرچند طیف موضوعاتی که در حیطهی کاریتان با آنها سروکار دارید متنوع است، اما باید بدانید که برای آنکه بدانید یک برنامه نویس حرفهای و مسلط شوید باید بر روی اجزای مختلف کارتان متمرکز باشید.
صبر و حوصله زیادی دارند
یادگیری برنامه نویسی و مهارت اندوزی در این حرفه به استمرار و حوصلهی زیادی نیاز دارد. بیشک، شما در یکی-دو سال اول فعالیت خود قرار نیست یک برنامه نویس حرفه ای شوید. برای طی مراحل مختلف و رسیدن به مدارج بالاتر باید صبر و حوصلهی زیاد داشته باشید و دست از تمرین و یادگیری بر دارید
از حل مساله خوششان میآید
برنامه نویسی به زبان ساده یعنی حل مساله. چطور میشود نرم افزاری تولید کرد که خرید آنلاین را ممکن کند؟ این یک مساله بزرگ و کلی است که باید آنرا به دهها و هزاران مسالهی کوچکتر تقسیم کرد و برای هرکداماشان راهحلی پیدا کرد. اگر از کشف راهحل برای مسائل دشوار لذت میبرید، بیشک شغل برنامه نویسی شما را سرحال نگه میدارد!
مشکلات شغل برنامه نویسی
اگر تا اینجا مقاله را خواندید و به نظرتان شغل برنامه نویسی، رویاییترین حرفهای است که با آن آشنا شدید، بد نیست که نگاهی به معایبش هم بیاندازید تا با نگاهی واقعیتر نسبت به انجام مسیر شغلی برنامه نویسی انتخاب کنید. آنچه در ادامهی بخش معایب برنامه نویسی میآید برگرفته از مقالهای با همین نام از سایت معتبر chorn است.
استرس زیادی دارد
اگر از برنامهنویسها سوال کنید که مهمترین عارضهی شغلشان چیست، بیشک استرس بالا جزء گزینههای نخستشان خواهد بود. شما به عنوان یک برنامه نویس مسئولیتهای زیادی به عهده دارید ودر برخی موارد، تمام یک کسبوکار به شما وابسته میشود. همین استرس زیاد فشارهای مختلف جسمی و روحی را به همراه دارد.
تصویر زیر سالهاست که به عنوان یک جوک تصویری میان برنامهنویسها ردوبدل میشود. امیدواریم که منظورش را متوجه شوید : )
ساعت کاری طولانی دارد
خاطرتان هست که در بخش قبل نوشتیم که تمرکز بالا لازمهی ورود به مسیر شغلی برنامه نویسی است؟ خب، وقتی بر کارتان متمرکز شوید، دیگر حساب زمان از دستتان خارج میشود. برای برنامه نویس ها، بیدار ماندن تا صبح و چندروز متمادی کار کردن اتفاق عجیبی نیست!
مدام در حال تغییر است
تکنولوژی مدام در حال توسعه است و به تبع آن، مهارت های برنامه نویس ها هم نیازمند تغییر مستمر است. شما باید با این واقعیت کنار بیایید که در مسیر شغلی برنامه نویسی هرروز با فناوریها، تکنولوژیها و ابزارهای جدید سروکار دارید و اگر نتوانید از آنها بهره بگیرید، از قافله جا میمانید.
مراحل مسیر شغلی برنامه نویسی
برای برنامه نویس شدن مسیرهای مختلفی را میتواند در نظر گرفت و فرایندهای متنوعی را میتواند پیشنهاد کرد. اما به فراخور گفتوگوهایی که چند متخصص برنامهنویسی داشتهایم و روندهایی که ایشان توصیه کردهاند، روال زیر پیشنهاد میشود.
مرحله اول: مسیر را به درستی انتخاب کنید
شاید اول گام برای ورود به مسیر شغلی برنامه نویسی آن باشد که از خود بپرسید که واقعا میخواهید برنامه نویس شوید یا نه؟ آیا به خوبی این حرفه را شناختهاید؟ آیا میدانید فضای کاری یک برنامه نویس چگونه است؟ آیا ویژگیهای فردی و شخصیتی خود را مطابق با این حرفه میدانید؟
مرحله دوم: حوزه برنامه نویسی خود را مشخص کنید
در بخشهای قبلی تا حدودی ویژگیهای فردی مورد نیاز برای برنامه نویس شده را توضیح دادیم. علاوه بر وجوه فردی، لازم است که حوزهی برنامهی نویسی خود را نیز مشخص کنید. میخواهید برنامه نویس دیتابیس باشید یا موبایل؟ در گفتگو با سهیل نوین فرد این موضوع را با دقت زیادی توضیح داد که پیشنهاد میکنید آنرا بشنوید و یا ببینید.
توسعه دهنده iOS | سهیل نوینفرد
مرحله سوم: زبان برنامه نویسی مورد نظر را انتخاب کنید
پس از آنکه حوزه برنامه نویسی خود را پیدا کردید، لازم است که زبانی را برای آغاز انتخاب کنید. به پیشنهادی بسیاری از برنامه نویس های حرفه ای، دانستن HTML و CSS برای هر متخصصی لازم است. پیشنهاد میکنیم دو گفتوگوی زیر را ببینید و یا بشنوید.
مرحله چهارم: با آزمودن یاد بگیرید
اگر گفتگوی مجتبی درویشی را دنبال کرده باشید، حتما متوجه شدید که تا چه میزان «تمرین» به شما کمک میکند. برای خود یک پروژهی کوچک تعریف کنید و با استفاده از منابع آنلاین سعی کنید که آن «مساله» را حل کنید.
مرحله پنجم: کارآموزی را آغاز کنید
وقتی مهارت های اولیه برنامه نویسی را به دست آوردید، تازه وقت آن است که دورهای را به عنوان کارآموز سپری کنید. بهتری فرصت برای یادگیری موقعیتی است که روی یک پروژهی واقعی و در کنار یک تیم واقعی کار کنید.
مرحله ششم: یادگیری را فراموش نکنید
مسیر شغلی برنامه نویسی به پویایی بالایی نیاز دارد و باید همیشه و همواره در حال توسعه مهارتها، دانش و تواناییهای خود باشید. زبان های برنامه نویسی مدام بهروز میشوند، تکنولوژی های برنامهنویسی بهروز میگردند و عملا مهارت های امروز شما ممکن است دو سال دیگر کارآمد نباشد.
درآمد برنامه نویسی چقدر است؟
اگر به دنبال پاسخ سرراست هستید، باید بگوییم که درآمد برنامه نویس ها در رستهی «خیلی خوب» قرار میگیرد! مهارت برنامه نویسی همانطور که پیشتر نیز در همین مقاله توضیح داده شد، یکی از پرتقاضاترینها در بازار کار ایران و خارج از کشور است.
در زمانی که این مقاله نگاشته و اصلاح شده، یعنی بهار سال ۱۴۰۱، درآمد برنامه نویسی در ایران عددی بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان در ماه است. پارامترهای مختلفی که بر درآمد شغل برنامه نویسی اثرگذار هستند را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- تجربه علمی
- مهارت های فنی
- مسئولیت پذیری
- توانایی حل مساله
- مهارت های مکمل
طبعا هرچه برنامه نویس ماهرتری باشید، درآمد بیشتری را نیز ازآن خود خواهید کرد. با این وجود، درآمد برنامه نویس تازه کار در قیاس با دیگر حرفهها کمی بالاتر است و میتواند نقطهی آغاز مطلوبی در نظر گرفته شود.
چگونه مسیر شغلی برنامه نویسی را آغاز کنیم؟
واقعیت آن است که مسیر یادگیری برنامه نویسی هم میتواند سرراست باشد و هم پیچیده. شش مرحلهی پیشین را میتوانید طی شش ماه تا دو سال طی کنید. یکی از معیارهای تعیین کننده آن است که مسیر را درست طی میکنید و یا نه. پیشنهاد ما آن است که از مشاوره شغلی غافل نشوید.
سوالاتی در مسیر شغلی برنامه نویسی که نباید بپرسید!
وقتی در مسیر شغلی برنامه نویسی گام میگذارید، احتمالا سوالات مختلفی در ذهنتان نقش میبند. ما تلاش کردیم به عمدهی سوالات اساسی پاسخ دهیم. سوالاتی که در این بخش میآیند، آنهایی هستند که نباید از خود بپرسید! به عبارت بهتر گزینههای زیر سوالاتی اشتباهاند که ممکن است در ذهنتان نقش بسته باشد.
این سوالات و پاسخهایشان را به صورت آزاد از سایت springboard ترجمه کردیم.
بهترین زبان برنامه نویسی چیست؟
هیچکدام از زبانهای برنامه نویسی بر دیگری ارجحیت ندارند. همچنین، هر کدام از زبان های برنامه نویسی کارکردی مشخص دارند و نمیدان هیچکدام را بهترین زبان برنامه نویسی معرفی کرد. در آغاز مسیر سعی کنید با زبانهای سادهتر کار را بیاموزید و بعد و به فراخور نیاز، شیوههای کدنویسی در زبانهای دیگری را فرا بگیرید.
برنامه نویسی برای آدمهای باهوش است؟
تصور اینکه فقط افرادی با سطح هوشی خاص میتوانند برنامه نویس شوند هم اشتباه است. با تمرین و ممارت میشود برنامه نویسی را فرا گرفت و به عنوان یک شغل روی آن حساب کرد. همهچیز به پیگیری خودتان بستگی دارد.
شغل برنامه نویسی خسته کننده است؟
شاید برای کسی که ترجیح میدهد مدام با دیگران گفتگو کند، برنامه نویسی ایدهآل ترین شغل ممکن نباشد و او را خسته کند. اگر اگر تا حدودی درونگرا هستید و از تمرکز کردن و حل مسائل لذت میبرید، نه تنها برنامه نویسی برایتان خسته کننده نیست که کلی هم قرار است از آن لذت ببرید.
برنامه نویسی شغلی مردانه است؟
ابدا! چه در ایران و چه در جهان، خانمها نیز پا به پای آقایان در تیمهای فنی و توسعه نرم افزار مشغول بهکار هستند. کم نیستند سازمانهایی که مدیران ارشد فنی خانم دارند و مشکلی هم در عملکردشان نیست. پس، تصورات کهنه را کنار بگذاریم و به مشاغل برچسب جنسیتی نزنیم.
سوالات متداول درباره مسیر شغلی برنامه نویسی
یافتن مسیر شغلی آسان نیست! از سویی دیگر، برای ورود در هر حرفهای و تجربهی پیشرفت شغلی نیز مسیرهای متفاوتی وجود دارد. در این مقاله تلاش کردیم تا تصویری واقعی از مسیر شغلی برنامه نویسی را به نمایش بگذاریم. امیدواریم که بخش مهمی از سوالات شما را پاسخ داده باشیم.
ما آمادهی پاسخ به سوالات احتمالی شما هستیم. میتوانید سوال خود را در بخش نظرات بنویسید تا در اولین فرصت به آن پاسخ دهیم. همچین در ادامه به چند سوال متداول و مرتبط به شغل برنامه نویسی پاسخ دادیم که امیدواریم برایتان مفید باشد.
بستگی به تمرکز شما و زمانی که برایش صرف میکنید دارد. اما به طور کلی میتوانید طی شش ماه مهارت های اولیه را فرا بگیرید و خود را برای ورود به بازار کار برنامه نویسی آماده کنید.
دورههای آموزشی رایگان بسیاری را میتوانید در اینترنت پیدا کنید. یادگیری برنامه نویسی به تمرین زیاد نیازمند است. پس در کنار مطالعه، تمرین کردن را هم فراموش نکنید.
بسیار روشن! اگر مهارت کافی را پیدا کنید و دانش خود را بروز نگه دارید، میتوانید تا سالهای دور در این حرفه بمانید و موقعیت شغلی خود را روز به روز بهتر کنید.