زبان بدن از آن دست مهارت‌هایی‌ست که بسیار درباره‌اش شنیده و از کارکردها و اهمیت‌اش می‌دانیم. نقش زبان بدن در مذاکره بر کسی پنهان نیست. هرچند برخورداری از این مهارت نرم را برای برخی از مشاغل مثل فروش و بازاریابی واجب می‌دانند، اما حقیقت آن است که همهی ما در هر شغلی به آن نیاز داریم.
زبان بدن چیست؟
وقتی با شخص دیگری مشغول صحبت هستید، بخشی از پیام‌های خود را از طریق گفتار به او منتقل می‌کنید. اما این، همهی پیامی نیست که طرف مقابل ارائه می‌کنید. زبان بدن (Body language) به عقیده‌ی بسیاری، بخشی اصلی ارتباط است.
هنگام تعامل با دیگران، بدون آن‌که الزاما متوجه باشید، حالات بدن و صورت شما نیز پیام‌هایی را در بر دارد. به عبارت بهتر، تمام آن‌چه از زبان شما خارج می‌شود، بخش کوچکی از تعامل را می‌سازد و بخش اصلی، حالات جسم و صورت شماست که منظور و نیت اصلی‌تان را مشخص می‌کند.
ممکن است شما در گفتگو با دیگری از عبارات و واژه‌هایی استفاده کنید که امیدوارانه به نظر برسد، اما فرم بدن و حالت صورت‌تان این حس را در طرف مقابل ایجاد کند که خیلی به حرفی که می‌زنید اعتماد ندارد.
دانش زبان بدن به فهم و مدیریت رفتارهای جسمی اشاره می‌کند. فردی که به مهارت نرم مدیریت زبان بدن مسلط است، از یک سو می‌تواند حرکات و حالات خود را مدیریت کند و از سویی دیگر می‌تواند حالات بدن طرف مقابل را بهتر درک نماید.
زبان بدن چه کاربردهایی دارد؟
هرکجا که حرف از هرنوعی از ارتباط باشد، دانش مدیریت و شناخت زبان بدن نیز کاربرد دارد. در هر شکل و سطحی از تعامل با دیگران، لازم است که مطمئن شویم به او پیام اشتباهی (چه از طریق زبان و چه از سوی بدن) ارائه نمی‌کنیم. همچنین، اینکه بتوانیم حالات و حرکات جسمی طرف مقابل را فهم کرده و تحلیل کنیم، موجب می‌شود که ارتباط عمیق‌تری را تجربه کنیم.
کاربرد زبان بدن در عرصه‌های مختلفی قابل بحث است. مثلا در عرصه‌ی سیاسی، تحلیل‌گران گفته‌های اشخاص را در کنار حرکات بدنی‌شان قرار داده و صحت و اصالت گفتارشان را می‌سنجند. با اتکار به همین متد، بعضا صداقت سیاست‌مداران مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
همچنین در روابط کاری و حرفه‌ای، خصوصا در جلسه مصاحبه استخدامی این مهارت برای مصاحبه کننده می‌تواند کارآمد باشد.
به طور کلی می‌تواند گفت که شناخت مبانی این مهارت می‌تواند در همهی انواع ارتباطاتی که به طور مستمر تجربه می‌کنیم، کارآمدی داشته باشد.
در گفتگو با ستاره ایوبی درباره‌ی نقش این مهارت در شغل وکالت گپ زدیم که می‌توانید آن‌را از طریق کست‌باکس بشنوید. کست باکس چیست؟
باورهایی اشتباه درباره‌ی زبان بدن
هر موضوعی که اهمیت و مخاطب بالایی پیدا می‌کند، محلی را برای تولیدمحتوای غیرواقعی پدید می‌آورد. متاسفانه، بخش زیادی از محتوایی که روی وب حول آموزش زبان بدن می‌توان یافت، آکنده از آموزه‌هایی سطحی و گاها اشتباه است. امید که چند گزاره‌ی زیر بتواند روند مهارت‌افزایی شما را در این مسیر واقعی‌تر کند
ساده نیست!
اینکه فکر کنید می‌توان بر مبنای چند الگوی ثابت، زبان بدن دیگران را تحلیل کرد اشتباه هست. همچنین، فرض اینکه شیوه‌ای خاص از نشستن یا نوع قراردادن دست‌ها «الزاما» همیشه یک معنای مشخص دارد، از اشتباه هم اشتباه‌تر است!
هرچند برخی الگوهای رفتاری در این حوزه مورد بررسی قرار گرفته شده است، اما این بدان معنا نیست که همیشه و در همه‌حال مصداق دارند. فلذا بهتر آن است که به‌جای آن‌که برخی اتیکت‌های رفتاری را مترادف با معانی مشخصی در نظر بگیریم، کمی عمقی‌تر به این موضوع نگاه بیاندازیم.
برای لاپوشانی نیست!
تصور رایج و البته خطای دیگری که درباره‌ی مهارت زبان بدن وجود دارد آن است که با تسلط بر آن می‌تواند هر چیزی را حقیقی جلوه داد و هر تاثیری که در نظر داشت، بر مخاطب گذاشت!
آشنایی به این مهارت کمک می‌کند که بتوانیم حرکات بدنی را کنترل کنید و در راستایی توانایی‌های واقعی‌تان همسو نمایید. خیلی بعید است که بتوان با اتکای صرف به این مهارت نرم، ناتوانایی‌ها را خنثی کرد.
به بیانی بهتر، اگر فروشنده هستید و به فروش محصول ناکارآمدی مشغولید، این مهارت کمکی به فروش بیشتر شما نمی‌کند! اما اگر محصول خوبی دارید و خودتان قلبنا به آن باورمندید، با مدیریت زبان بدن می‌تواند این اعتماد را راحت‌تر به خریدار منتقل کنید
چگونه مهارت زبان بدن را در خود تقویت کنیم؟
یادگیری این مهارت نرم نیز همانند سایر مهارت‌های نرم به تمرین نیازمند است. در ادامه چند پیشنهاد برای بهبود این موضوع پرداختیم
منابع درست آموزشی را پیدا کنید
از خیر کتاب‌ها، وبینارها و کتاب‌هایی که ادعا می‌کنند در چندساعت به شما این مهارت را آموزش می‌دهند، بگذرید و در پی یافتن منابع آموزشی واقعی و علمی باشید.
زبان بدن در حوزه‌ی علوم روان‌شناختی‌ست و طبعا کسی که بنای آموزش آن‌را دارد باید در این حوزه متخصص و تحصیل‌کرده باشد. در بین انبوه کتاب‌های موجود، تلاش کنید عناوینی را بیابید که مدرس در این عرصه تحصیلات آکادمیک قابل قبولی داشته باشد.
پیش‌تر آقای محمدرضا شعبانعلی در نوشته‌ای چند منبع جذاب آموزشی را در این خصوص معرفی کرده‌اند که می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید.
مشاهده‌گری را تمرین کنید
به رفتارها، حرکات و حالات چهره‌ی افراد نزدیک خود دقیق شوید. احتمالا در بین اطرافیان خود به الگوهای رفتاری مشخصی دست یافته‌اید که هرکدام معنایی مشخص برای‌تان دارد. سعی کنید رابطه‌ی این حالات را با گفتارشان پیدا کنید.
همینطور این مشاهده‌گری را در مورد خودتان نیز آزمون کنید. رفته رفته و با حفظ استمرار در این مسیر به الگوهای مشترکی به خود و دیگران دست می‌یابید که می‌تواند آغازی برای تمرین عملی مدیریت زبان بدن باشد
