یک روز صبح که با چشمانی نیمه خواب‌آلود در محل کار حاضر می‌شوید، رئیس‌تان شما (و احتمالا بقیه‌ی همکاران) را به اتاق‌اش دعوت می‌کند و خبر از یک تغییر مهم، فوری و واجب می‌دهد. قرار است از «همین امروز» از نرم‌افزار جدیدی برای ارتباط با مشتریان استفاده کنید. اگر در این موقعیت و موارد مشابه دچار استرس می‌شوید، لازم که روی مهارت نرم تطبیق پذیری یا سازگاری خود کار کنید.
البته که مثال فوق شاید بهترین گزینه‌ی ممکن برای توصیف اهمیت تطبیق پذیری نباشد، اما احتمالا مثال خوبی برای توصیف موقعیت‌هایی‌ست که باید با یک چیز تازه خود را مطابق و هم‌گام کنید.
تطبیق پذیری دقیقا چیست؟
تطبیق پذیری (adaptability) یا سازگاری اشاره به هنر و مهارتی دارد که در آن، همسویی با رخدادهای غیرقابل پیش‌بینی پیرامون برای‌مان ساده‌تر و حتی دل‌نشین‌تر می‌شود. در فضای کار حرفه‌ای موجود که ترندها، فناوری‌ها و ابزارها مدام در حال تغییر، بهبود و جایگزینی هستند، باید بتوانیم خود را به طور مستمر با شرایط تازه همگون کنیم و از بروز این تغییرات هراس نداشته باشیم.
اهمیت این مهارت در کشور ما، احتمالا دو چندان است. چرا که علاوه بر تغییرات مستمر تکنولوژی، محیط پیرامون نیز با تغییرات مختلف فرهنگی، اقتصادی و سیاسی همراه است. این‌که بتوانیم در هر شرایط (بله! هر شرایطی!) خود را بر شرایط مسلط نگاه داریم، نه یک امکان که یک الزام است.
این مهارت را می‌توان به طور کلی در سه شاخه‌ی اصلی خلاصه کرد:
- تطابق دانایی: بتوانیم دانسته‌ها، مهارت‌ها و اطلاعات خود را متناسب با تغییرات و پیشرفت‌های پیرامون به‌روز نگه داریم.
- تطابق ارتباطی: بتوانیم در هر شرایطی و با هر مخاطبی، ارتباطی سازنده و پویا بسازیم و ارتباطات حرفه‌ای‌مان را محدود به افراد خاصی نگه نداریم.
- تطابق محیطی: بتوانیم خود را با شرایط و تغییرات محیط کار، محیط جامعه و محیط صنعتی که در آن کار می‌کنیم همسو نگاه بداریم.
انطباق پذیری، بی‌شک مهارتی لازم اما دشوار است نمی‌توان انتظار داشت که در یک بازه‌ی کوتاه به آن دست یافت. نیازمند آن است که در وهله‌ی اول، به اهمیت آن پی ببریم و در ادامه، «بخواهیم» که آن‌را به عنوان یک توانایی در خود پرورش دهیم. در ادامه، چند پیشنهاد در این عرصه آماده کردیم.
چگونه مهارت تطبیق پذیری را در خود ارتقا دهیم؟
در سایت دانشگاه drexel منتشر شده است، چهار نکته برای ارتقای مهارت تطبیق پذیری پیشنهاد شده است که در ادامه مرور می‌کنیم. توجه داشته باشید که آن‌چه در ادامه به عنوان تمرین‌ها و پیشنهادهایی برای ارتقای مهارت سازگاری می‌آید، تنها بخشی از شیوه‌هایی‌ست که می‌توانید در پیش بگیرید و الزاما تنها روش‌های موجود نیست.
شکل تفکر خود را تغییر دهید
مواجهه با تغییر و شرایط تازه برای همگان دشوار است. حتی ریسک‌پذیرترین افراد نیز گاهی دل‌شان برای ثبات تنگ می‌شود! با این‌حال، اگر به کنج امن خود علاقه‌ی وافری دارید و دل‌تان می‌خواهد که همیشه، همه‌چیز در یک مدار مشخص حرکت کند، لازم است که برای ارتقای مهارت تطبیق پذیری خود، کمی روی شکل تفکر‌تان تامل کنید.
اجازه بدهید «تغییر» به بخشی جذاب در شیوه‌ی مواجهه‌تان با پدیده‌ها تعریف شود و با آغوشی باز از آن‌ها استقبال کنید تا بتوانید به سطحی از سازگاری برسید. به جای آن‌که موضعی تدافعی بگیرد، سعی کنید به عنوان یک چالش جذاب و محلی برای یادگیری به موضوع نگاه و فکر کنید.
خود را ملزم به پذیرش ریسک کنید
عمده‌ی افرادی‌که در حوزه‌ی مهارت تطبیق پذیری دارای مساله‌اند، کسانی هستند که کمتر سراغ تصمیم‌ها و موقعیت‌های دارای ریسک می‌روند. هرچند احتیاط و محافظه‌کاری را نباید و نمی‌تواند نقطه‌ی ضعف دانست، اما حقیقت آن است که در مسیر شغلی و کار حرفه‌ای، لازم است که گاهی دل را به دریا زد و تا حدی، ریسک‌های منطقی را پذیرفت.
لازم نیست کار را با ریسک‌های بزرگ و تغییرات سترگ آغاز کنید، کافی‌ست گاهی در مسیر حرفه‌ای، به خود بقبولانید که باید ریسک کنید. اگر برای پذیرش ریسک دچار مساله‌اید،شنیدن اپیزود ۱۳ کارگاه می‌تواند برای‌تان الهام‌بخش باشد.
پذیرای یادگیری باشید
بخش مهمی از تطبیق پذیری یا سازگاری با مفهوم یادگیری همراه است. تطابق یافتن با موقعیت‌های تازه و نو، عمدتا نیازمند یادگیری مهارت‌های متفاوت است.
دانسته‌های ما، سلاح‌های ما برای مبارزه در میدان‌های جدید‌اند. هرچه بیشتر بدانیم، تسلط بیشتری بر موقعیت می‌یابیم و طبعا، خروجی بهتری نیز خواهیم داشت.
بد نیست نگاهی به مقاله‌ی یادگیری زبان انگلیسی بیاندازید و اگر تا به امروز به فکر تکمیل‌اش نبوده‌اید، حالا یک تیر و دو نشان بزنید!
مهارت تطبیق پذیری برای چه مشاغلی مفید است؟
تطبیق پذیری در دسته‌ی مهارت‌های تفکر انتقادی قرار می‌گیرد و می‌تواند آن‌را برای عمده‌ی حرفه‌ها و مشاغل لازم دانست. اما اگر صنعتی که در آن کار می‌کنید با تغییراتی مستمر همراه است (مثل صنعت نرم‌افزار و کسب‌وکارهای نوپا) احتمالا تطبیق پذیری با محیط برای‌تان یک الزام است.
